Kjetland bru
Tekst og foto: Scandion

Kjetland bru, indre Haugsdal, vart bygd i 1909. Brua har ei lengd på omlag 20.6 m. og kvelvinga har ei spennvidde på 20.3 m. Køyrebana er 3 m. brei. 

Dei første kvelvbruene av stein i Noreg vart truleg bygde på slutten av 1700- talet. Desse bruene representerte eit viktig teknologisk framsteg innan brubygging. Dei var sterke og hadde lang levetid. Gjennom åra er det bygd mange kvelvbruer her i landet; dei siste på 1940- talet. 

Ved bygginga av ei slik bru vart det først sett opp eit stillas av tre, utforma etter tilhøva på staden. Dei kunne óg nytta stålvaier til å heisa på plass ferdig tilskorne og samanbolta delar. Tauverket vart nytta til å halda saman sjølve trebogen. 

No vart tilhogne steinar lagde på plass på stillaset. Dei vart stabla frå båe sider - nedanfrå og opp - mot toppen av kvelvinga. Over dette vart sjølve køyrebana bygd opp. Til sist vart stillaset fjerna. Tyngdekrafta pressar steinane i kvelvinga mot kvarandre og låsar dei i eit spenn. Dette held brua oppe. 

Spenninga var stor når stillaset skulle fjernast: Ville konstruksjonen halda og brua -setta seg. 

Kjetland bru 
Arched stone bridge 

Kjetland bridge was built in 1909. It is about 20.6 metres long and it\'s arch has a span of 20.3 metres. 
The roadway is 3 metres wide. 

The first arched stone bridges i Norway were probably built around the end of the eighteenth century. 
These bridges represented an important technological advance in bridge construction. When building this type of bridge, wooden scaffolding was put up first. Hewn stones were then laid in place on the scaffolding. They were piled up from both sides - from the bottom up - towards the top of the arch. The actual roadway was constructed on top of this. 

Finally, the scaffolding was removed. The force of gravity presses the stones in the arch against each other and -locks - them into a span. 

Kjetland bru 
Massive Wölb - Brücke 

Die Kjetland - Brücke wurde 1909 gebaut, sie ist rund 20.6 m lang. Die Wölbung hat eine spannwelte von 20.3 m. Die Fahrbahn ist 3 m brelt. 

Die ersten massiven Wölb - Brücken wurden in Norwegen wahrscheinlich Ende des 18. Jahrhunderts gebaut. Diese Brücken stellten einen wichtigen technologischen Fortschritt in Brückenbau dar. Belm Bau einer derartigen Brücke wurde zuerst ein Gerüst aus Holz aufgebaut. 

Behauene Steine wurden auf dem Gerüst zurechtgelegt. Sie wurden von belden Selten - von unten \'nach oben - bis zur Oberkante der Wölbung aufeinander - geschichtet. Darüber wurde die eigentliche Fahrbahn angelegt, Zum SchluB wurde das Gerüst entfernt. Die Schwerkraft drükt die Steine in der 
Wölbung gegeneinander und verzahnt sie in einem Bogen.