Arktis - ikkje for pingvinar
Forfatter: Scandion
Publiseringsdato: 17.10.2003
Dei
aller flest av dei 17 pingvinartane finst på dei aller sørlegaste
breddegrader, enten på sjølve det antarktiske kontinent eller
på øyane i det sørlege Stillehav og Antlanterhavet
rundt Antarktis.
Nokre få artar finn ein likevel så langt nord
som til Australia, Sør-Afrika og Sør-Amerika, og ein enkelt
art ynglar heilt opp i nærleiken av ekvator, nemleg Galapagos-pingvinen.
Pingvinane er sterkt spesialisert for livet i vatnet.
Så spesialiserte at dei gjennom tidene har slutta å flyge.
Vengene deira er omforma til luffar som fungerar som eit effektivt framkomstmiddel
når dei sym under vatn, men er heilt ubrukelege til å flyge
med.
Pingvinane har utvikla seg i dei kalde klimasonane på
den sørlege halvkule. Sidan dei ikkje har venger til å komme
seg vekk derifrå, har dei aldri greidd å spreie seg til den
nordlege halvkula.
Sjølv om pingvinane vart frakta hit opp med fly
eller båt, er det tvilsomt om dei ville kunne klare seg.
I nord har vi nemleg fuglegrupper med same rolla i naturen
som pingvinen i sør : Alken og dei nært beslekta fugleartane
lomvi og teist.
Den mest pingvinliknande fuglen vi har hatt på den
nordlege halvkula var den kjempestore geirfuglen som heller ikkje kunne
flyge.
Geirfuglen var eit lett bytte for kvalfangarane og dei
andre sjøfararane som på 1600- og 1700-talet segla overalt
i nordlege farvatn. Dei slakta ganske enkelt ned dei verjelause fuglane
på yngleplassane deira. Den siste geirfuglen vart teken livet av
i 1844 på ein holme på Island. |