Soldatar på veg heim frå kampområdet
Forfatter: Ingolf Austgulen
Publiseringsdato: 17.09.2002
Etterkvart opphøyrde krigshandlingane på
Voss, rundt Gudvangen og ellers i indre Sogn. Ein del av dei norske styrkane
måtte ta seg ut av desse traktene og fare heimover. Soldatane måtte
ta seg ut same vegen som dei kom, langs Sognefjorden.
Andre soldatar vart sendt austover der norske militære
framleis kjempa mot den tyske krigsmakta. Furenes i Gulen fekk også
vitjing av norske soldatar på veg attende til eit daglegliv i eit
okkupert land.
Ukjend dampbåt frå nord
Ein laurdagskveld kom ein dampbåt sigande nordfrå,
forbi Liholmen og svinga austover mot Furenes. Dette vakte stor undring,
ikkje fordi det var ein dampbåt, men den kom frå nordleg lei
og ikkje frå syd som rutebåten alltid gjorde. Båten var
gråmala og verka litt skummel, og dette bidro til at alle lurte på
om det var tyskarane som no kom. Det hadde vore ei tid i spenning om når
dei tyske ville vise seg i Gulen. På denne tida var Furenes utan
veg. Her var ikkje offentlege kontor, berre ein tankstasjon i tilknytning
til handelen. Dampbåten kom opp til land og ein kunne sjå at
det var mykje folk ombord. Men heldigvis, dei som steig i land, var soldatar
i norske uniformer. Desse var på heimtur, frå fronten i indre
Sogn og Vossetraktene.
Båten dei nytta var D / S «Lindås»,
som tidlegare var rutebåt i området. Båten høyrde
til Lindås - Masfjorden Dampbåtlag. Straks før krigsutbrotet
i 1940 vart damparen rekvirert til vaktbåt av det norske militære.
Då styrkane måtte trekke seg ut av kampsona i Vossetraktene,
vart båten sendt til indre Sogn for å hente soldatar som skulle
bringast heim.
Uniformerte menn på Furenes
Soldatane var slitne, men og glade for at dei ikkje hadde
vorte involverte i harde kampar, slik dei som hamna i Bagnområdet
i Valdrestraktene, gjorde.Eg kan minnest hendinga slik: Vi hadde plutseleg
uniformerte rundt oss, i stover og ganger. Soldatar og offiserar gjekk
til kvile. Nokre låg i salongane ombord i «Lindås»,
andre la seg til i huset vårt. Syskjenflokken på seks vart
lagt inn på eit loft og fekk greie seg med det.
Kompanisjefen fekk eit rom i øvre etasje, vekk
frå trappar og uro, for han måtte ha søvn. Han var heilt
utkjørt. Vi høyrde han om natta, kor han låg og kasta
på seg, kanskje ikkje heilt fri for draumar og mareritt. Mykje ansvar
hadde lagt på hans skuldre. Det var ikkje berre soldatar med båten,
men og nokre sivile, handelsreisande og andre som hadde fått vere
med båten utover Sognefjorden for å kome seg heim.
Utpå søndagen var soldatane ombord att. Då
seig «Lindås» - den gråmalte vaktbåten vidare
mot sør, slik at soldatane kunne vende attende til daglege gjeremål.
Eg fekk jobb med å skyssa dei sivile over Fensfjorden med motorbåten
vår. Så mange uniformerte hadde vi aldri sett før og
fekk heller ikkje oppleve det seinare på Furenes. «Lindås»
vart teken i bruk som rutebåt etter krigens slutt, i selskapet B.N.R.
Den vart bygd om, med stor fin salong akterut og vart ein betre båt
å reise med. |