"Småmagasinet" i Midthunvågen
Forfatter: Ingolf Austgulen
Publiseringsdato: 05.06.2004
Ola
Midthun såg at det måtte vera marknad for ei forretning til
ved sida av Sandal-butikken på kaien i Eivindvik. I 1927 førde
han opp eit forretningsbygg nær vegen til Midtunvågen.
Eivindvik, administrasjonsstaden i Gulen kommune, hadde
allereie frå 1900-årsskiftet ei rik utvikling. I Eivindvik
er det alltid eit aller anna i utvikling, som nybygg til kommuneetatane
eller til dømes i bustadsektoren. I Midttunvågen, bygda innanfor
sjølve Eivindvik, låg store, veldrivne gardar.
Butikk og bustadhuset til Ola Midthun.
Ola Midthun var forretningsmann. Han såg at her måtte
det vera marknad for ei forretning til ved sida av Sandal-butikken på
kaien i Eivindvik (Eivindvik sentrum).
I 1927 førde han opp eit forretningsbygg nær
vegen til Midtunvågen, og ved sjøen bygde han både bryggje
og kaihus for mottak av varer til butikken.
Forretninga til Ola Midthun var svært populær.
Han var ein kjernekar og kom lett i prat med unge så vel som eldre.
Han var humoristisk og alltid oppdatert om samfunnsaktuelle
spørsmål. Midthun var med i kommunepolitikken i mange år,
både i kommunestyre og formannskap, og representerte Det Norske Arbeidarparti.
Han var òg med i forskjellige kommunale utval. Som dei fleste andre
handelsmenn rundt om i kommunen, hadde han noko attåt butikkdrifta
– i Gulen Sparebank var han styreleiar og revisor og han var revisor for
kommunekassa.
Det var ikkje enkelt å driva forretninga ved Midttunvegen.
Alle varene som rutebåtane tok på land over den private bryggja,
måtte berast til forretninga. Mange trappetrinn i sterk stigning,
heilt fram til 1960. Då vart det teke i bruk handvogn etter at varene
først kom i land på Sandal-kaia. I 1966 vart det skaffa bil
til denne transporten til forretninga.
Alt i 1930-åra markerte Midthun seg mellom anna
med sterk ”marknadsføring” av sko. Han spesialiserte seg på
området, og hadde godt utval i alt frå støvlar til fine
skinnsko både for damer og herrer. Dette var populært for alle
i kommunen. Ei anna vare han slo seg sterkt på var sjokolade og snopvarer
generelt. Ingen andre butikkar hadde så mykje snop å velja
i som han.
Kor mange Lohengrin som gjekk ned på høgkant
etter besøk i ”Småmagasinet” som butikken heitte på
folkemunne, skal vera usagt. Men det dreier seg om svært mange.
Etter kvart som tida gjekk, vart kravet til vareutval
større. Ville ein vera med i galoppen om kundane, måtte ein
ha større lokale, og i 1957 våga Ola Midthun å satsa.
Han bygde nytt forretningsbygg, med bustad i andre høgda, eit tidsmessig
kombinert bygg for den tida. Andre tiltak følgde på, som Eivindvik
Smørlag og det vart mjølkemottak.
Irma
og Svein Høyland
I 1968 vart forretninga leigd ut til Øystein og
Gerd Haveland, som begge hadde erfaring med forretningsdrift. Dei hadde
òg bustad nær forretningsbygget og dreiv fram til 1972. Då
vart butikken lagt om til sjølvbetjening.
Hall Midthun (son til Ola Midthun) tok over drifta, og
han investerte i bil til varetransport og liknande. Men då han tok
imot ei stilling i administrasjonen til Gulen kommune, selde han forretningseigedommen
til Irma og Svein Høyland.
Irma hadde vore tilsett i mange år som medarbeidar
i butikken hjå Ola Midthun - ho kjende soleis tilhøva godt.
Svein Høyland, som eigentleg kom frå Jæren, men hadde
flytta til Ikjefjord, der Irma var frå, slutta som forretningsdrivande
og dampskipsekspeditør i Ikjefjord for å ta over butikken
i Eivindvik i staden. Høyland fortel vidare at han aldri angra på
denne flyttinga.
– Gulingane er greie å ha med å gjera og Eivindvik
er ein trivleg stad å bu. Dei opningstidene som var praktisert, var
ikkje alltid like lett å takla. ”Det var nok verst for oss handelsmenn
som budde i same bygget som forretninga var”, seier han.
Då Høyland gjekk over i stilling i Gulen
Kraftlag, og kona fekk stilling på kommunekontoret, valde dei å
innstilla forretningsdrifta og gå over på utleigebasis. Fleire
meldte si interesse og fekk prøva seg. Konkurransen auka berre på
og etter nokre år måtte dei gje seg. I 1991 blei forretningsdrifta
avslutta for godt, lokale vart tekne i bruk til andre føremål.
Svein Høyland er framleis busett i Eivindvik. Han
har mange hobbyar, som jakt og bridge; og i den sistnemnde sporten reiser
han rundt og konkurrerer. Glad i å fiska er han òg. Med svært
god detaljkunnskap til kva som rører seg av fisk og sild i og nær
Midttunvågen, så hentar han ofte opp mange gode fangstar, som
kjempestor lyr, fin sild på garnet og rognfylte krabbar i teinene
som han legg ut nede med stranda. |